Het RKD – Nederlands instituut voor kunstgeschiedenis – is erin geslaagd een uniek, nagenoeg compleet archief van Kees van Dongen (1877-1968) te verwerven. Het betreft onder andere geïllustreerde brieven van de kunstenaar aan zijn vriendin Jasmy, biografische foto’s, schetsboekjes, een biografisch manuscript, briefkaarten en brieven van diverse kunstenaars, filmsterren, dichters en schrijvers uit de periode ca. 1910-c. 1946. Dit bijzondere archief geeft een beeld van zowel Van Dongens kunstenaarschap als zijn persoonlijkheid in de tijd dat hij wereldwijd roem verwierf.
Bronnen en documentatie over Van Dongen zijn schaars. Dit staat in groot contrast tot de belangstelling voor Van Dongen en de aanwezigheid van zijn werk in tal van Nederlandse en internationale museale en particuliere collecties. De kunstenaar zelf documenteerde zijn werk nauwelijks en liet geen systematisch archief na. Pas zeer recent bleek dat zijn levensgezellin uit de ‘roaring twenties’, de ontwerpster en beau-monde figuur Léa Jacob (?-1950), beter bekend als Jasmy, een grote hoeveelheid brieven, biografische, fotografische en oeuvredocumentatie van de kunstenaar bijhield én bewaarde. Via haar erven kwam dit geheel onbekende archief onlangs in Parijs ter veiling.
Wereldwijde bekendheid
Het archief- en documentatiemateriaal betreft voornamelijk de periode van hun relatie, 1916-1928, en deels de jaren tot ca. 1946. Juist in deze eerstgenoemde periode oogstte Van Dongen het enorme succes in Parijs dat hem wereldwijd roem verschafte, als schilder van het mondaine leven. Een eindeloze reeks krantenberichten en publicaties verspreidde zijn faam; werk en roem werden een onlosmakelijke eenheid. De verworven documenten laten zien hoe die roem groeide en deel uitmaakte van een milieu met theater-, film- en modepersoonlijkheden. Van Dongen en Jasmy waren hierin spilfiguren, als sterren dirigeerden zij hun succes.
Het RKD stelt de komende jaren archief- en beeldmateriaal van de Nederlandse hoofdfiguren van de moderne beeldende kunst digitaal beschikbaar. Onze ‘grote drie’ op het gebied van de vroegmoderne kunst, Vincent van Gogh, Kees van Dongen, en Piet Mondriaan, staan hierbij centraal. De recente aankoop van het Van Dongen- archief verschaft een stevige basis waarmee het RKD de informatie over het oeuvre en leven van Kees van Dongen voor een breder publiek toegankelijk kan maken.
Het archief van en over Kees van Dongen kon op 17 december 2013 door het RKD worden verworven op een veiling in Parijs dankzij subsidies en giften van het Mondriaan Fonds, het VSBfonds, Fondation Custodia, de Stichting Gifted Art, de Stichting Vogelgezang, de steun van de zoon van Kees van Dongen, verschillende particulieren, en de kunsthandelaren Ivo Bouwman, Jan Juffermans, Hein A.M. Klaver en Peter Pappot.